De giftigste vis van de Noordzee zie je gemakkelijk over het hoofd. Dat komt niet alleen door zijn geringe lengte, maar ook omdat-ie zich ingraaft in het zand.
De kleine pieterman wordt meestal
pas opgemerkt als het al te laat is.
De zwemmer of strandganger die in ondiep
water per ongeluk op een pieterman
gaat staan, zal een heftige pijnscheut
ervaren. De vis valt niet op omdat
hij ingegraven in het zand ligt te wachten
op zijn prooi (garnalen en kleine
kreeftachtigen). Bij verstoring zet de kleine
pieterman zijn stekels in de voorste
rugvin op. En die vijf tot zes stekels staan
– net als de lange stekel op de kieuwdeksels
– in verbinding met een gifklier.
Hevige pijn
In eerste instantie zie je bijna niets van
de steek – er is geen bloed. De prik van een pieterman veroorzaakt wel een hevige,
brandende pijn. Die kan zich uitbreiden
over benen of armen en zonder
behandeling weken duren. Ook
kan er een zwelling en ontsteking ontstaan.
Mogelijke andere symptomen zijn
hoofdpijn, hartkloppingen, hoge koorts,
duizeligheid en braken – al blijven die
meestal uit. In het slechtste geval kan
een onbehandelde steek zelfs tot amputatie
leiden. Warm water
De steek van een kleine pieterman is
gelukkig vrij eenvoudig te behandelen
– waarbij geldt dat hoe sneller je erbij
bent, hoe sneller de klachten verdwijnen.
Dompel het gestoken lichaamsdeel
minimaal vijftien tot twintig minuten
onder in warm water van minimaal 40
graden Celsius. Het gif van de pieterman
bestaat namelijk uit eiwitten die bij deze
temperatuur instabiel worden en vervolgens worden afgebroken. De steek met koud water behandelen is juist gevaarlijk,
want dan stollen de eiwitten.
Niet aanraken
In de zomermaanden is het aantal meldingen
van steken door kleine pietermannen
groter. Dat is logisch te verklaren:
de pieterman houdt van warmte en
in dit jaargetijde wordt het meest in zee
gezwommen. Sportvissers die aan en op
zee vissen, kunnen de kleine pieterman
ook de rest van het jaar tegenkomen als
(bij)vangst. Mocht je toevallig zo’n 10 tot
18 centimeter lange gifkikker vangen,
raak de vis dan niet aan en onthaak hem
met een tang – ze zijn zeer beweeglijk
en springen zo tegen je hand. De gebruikelijke vangstfoto kun je in dit geval ook
beter achterwege laten.
Bron:
Hét Visblad