De tonijnlobby wist deze week het voorstel van de Europese Commissie om de handel in blauwvintonijn te verbieden, te laten stranden.
Madrid, 24 sept. De machtige tonijnlobby laat zijn tanden zien. Zes van de 27 EU-landen blokkeerden het voorstel van de Europese Commissie om de internationale handel van de met uitsterven bedreigde blauwvintonijn te verbieden.
Daaronder bevinden zich Spanje, dat zich twee jaar terug nog positief uitliet over een moratorium op de tonijnvangst, Frankrijk, waar niemand minder dan president Sarkozy zich achter het handelsverbod schaarde, en Malta, het thuisland van de Eurocommissaris voor Visserij Joe Borg waar illegale handelspraktijken en geknoei met de visserijadministratie aanhoudend in de publiciteit zijn.
Het tegenhouden van het voorstel is een „heel grote tegenvaller” zegt Gerban-Jan Gerbrandij, de Europarlementariër van D66 die een van de initiatiefnemers was om de commissie te vragen de handel in de blauwvintonijn te stoppen. „Op het moment dat er keuzes gemaakt moeten worden, lijken natuurbelangen het af te leggen tegen de economische sector.”
Vis versus visserijbelangen
Het Europese tonijnbeleid wordt zo steeds meer een testcase: de bescherming van een met uitsterven bedreigde vis in Europese wateren versus de visserijbelangen in de vorm van een beperkte, maar machtige miljoenenhandel voor de Japanse sushi-industrie.
De afgelopen belemmerde de EU een effectieve korting of zelfs een moratorium op de vangst van de blauwvintonijn. Europese vissersvloten en tonijnboerderijen – waar de gevangen blauwvintonijn wordt vetgemest alvorens hij wordt afgeschoten en naar Japan wordt geëxporteerd – uit Spanje, Frankrijk, Italië en Malta wist het internationale orgaan voor het beheer van de Atlantische voorraad blauwvintonijn (ICCAT) zo te bewerken dat de vangstquota aanzienlijk hoger werden vastgesteld dan volgens de adviserende visserijdeskundigen en biologen als duurzaam wordt beschouwd.
De ICCAT-vergadering van vorig jaar in Marrakech – waarbij de adviezen van de experts andermaal in de wind werden geslagen en een vangstmoratorium van tafel werd geveegd – werd daarbij algemeen afgedaan als een vertoning die een eind maakte aan de laatste geloofwaardigheid van het orgaan als het gaat over duurzaam beheer.
Malta heeft greep op tonijnhandel
Nieuw was het initiatief dat vorig jaar werd genomen door Monaco. Het landje schaarde zich achter het streven van natuur- en milieuorganisaties als WWF en Greenpeace om de strijd voor het behoud van blauwvintonijn naar een hoger niveau te tillen. Door de vis op te laten nemen in de annex I van de zogeheten CITES-conventie tegen internationale handel in met uitsterven bedreigde diersoorten van de Verenigde Naties zou de visserij aan banden gelegd kunnen worden. Zelf gaf het prinsdom het goede voorbeeld door de blauwvintonijn uit zijn luxerestaurants te verbannen.
Het sloeg aan: steeds meer Europese landen, waaronder Nederland, Groot-Brittannië en Duitsland, schaarden zich achter het initiatief. Na een brief aan commissievoorzitter Barroso, nam zelfs de commissie het voorstel over. Dat gold als een overwinning van de Griekse milieucommissaris Dimas op de Maltezer visserijcommissaris Borg.
Borg staat onder zware druk van zijn thuisfront, waar duizenden banen en een handel van vele tientallen miljoenen euro’s op de tocht staan. Malta kwam de laatste jaren regelmatig in opspraak door grootscheeps geknoei met de tonijnadministraties. De capaciteit van de Maltezer tonijnboerderijen is dermate gegroeid dat volgens betrokken controleurs het eiland ‘draaischijf’ in de handel is geworden. Borg wordt er in de lokale pers van beschuldigd gegijzeld te zijn door lokale tonijnbelangen.
Verbod niet eerder dan 2011
Dat het initiatie juist nu sneeft, is volgens Gerbrandij des te zuurder. „De afneming van de biodiversiteit is een onderschat probleem waar we op korte termijn wel eens meer nadelige gevolgen van kunnen ondervinden dan van de verandering van het klimaat.”
Door het besluit wordt voorkomen dat de EU bij de vergadering van de ICCAT in november een stellingname voor een verbod moet verdedigen. Een mogelijk verbod op tonijnvisserij wordt zo op zijn vroegst pas in 2011 van kracht. Een adempauze voor het verzinnen van nieuwe tactieken om door te blijven vissen.