Het voornemen van de regering om het Kierbesluit voor de Haringvliet terug te draaien stuit op toenemend verzet in de politiek en van maatschappelijke organisaties. Zo hebben de natuurorganisaties een brandbrief naar Brussel gestuurd die mede is ondertekend door Sportvisserij Nederland. De provincie Zuid-Holland heeft protest aangetekend, omdat zij al miljoenen euro's heeft geïnvesteerd in landaankoop.
Internationaal klinken er eveneens bezwaren. De Internationale Commissie voor de Bescherming van de Rijn twijfelt sterk of er alternatieven voor het Kierbesluit zijn. Staatssecretaris Atsma verwacht echter dat het terugdraaien van het Kierbesluit niets hoeft af te doen aan de internationale doelstellingen voor Rijn en Maas. Maandag wordt het Kierbesluit besproken in Tweede Kamer.
De oppositie in de Tweede Kamer verzet zich hevig tegen het terugdraaien van het Kierbesluit om de sluizen van de Haringvliet gedeeltelijk open te zetten. Ook de Rijnoeverstaten, de Internationale Commissie voor Bescherming van de Rijn, Natuurmonumenten, sportvisserijorganisaties en de provincie Zuid-Holland zijn in geweer gekomen tegen het voornemen.
Volgens Karin van Rooijen, woordvoerster van staatssecretaris Joop Atsma van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, kijkt het kabinet vooral of de doelstellingen op een andere manier gehaald kunnen worden. "Het terugdraaien van het Kierbesluit doet niets af aan de internationale doelstellingen om Rijn en Maas weer geschikt te maken voor migrerende vissen. Wij zullen ons aan de afspraken blijven houden. Het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen is geen doel op zich, maar een middel om het doel te bereiken. We gaan alleen een onderzoek doen of we de doelstellingen op een andere manier kunnen bereiken."
6 miljoen budgetoverschrijding niet opportuun
In een brief aan de Tweede Kamer deelde staatssecretaris Atsma op 18 november mee dat hij de intrekking van het Kierbesluit, overeenkomstig de aankondiging in het regeerakkoord, binnenkort in de Staatscourant bekend zal maken. In zijn brief verwijst Atsma naar de conclusie van Deltacommissaris Wim Kuiken op 11 november dat het niet mogelijk is om snel en binnen het beschikbare budget uitvoering kan worden gegeven aan het Besluit beheer Haringvlietsluizen.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, verantwoordelijk voor het verleggen van zoetwaterinnamepunten langs het Haringvliet had bovendien laten weten dat bovenop het bestaande budget een bedrag van het rijk van ongeveer 6 miljoen euro nodig is om aanvullende werkzaamheden uit te kunnen voeren. " Gezien het regeerakkoord, is de discussie hierover echter niet opportuun", aldus Atsma in zijn brief aan de Tweede Kamer.
Al honderd miljoen uitgegeven
Juist de budgetoverschrijding van 6 miljoen euro die de staatssecretaris aanhaalt als argument, wordt door betrokken partijen van vele vraagtekens voorzien. Voor het hele programma rond de vismigratie en waterkwaliteitsverbetering in de rivieren, dat al meer dan tien jaar loopt, is Europees gezien een budget van 500 miljoen uitgetrokken.
Landen bovenstrooms hebben overeenkomstig het internationale bestuursakkoord al zo'n 80 miljoen euro uitgegeven aan maatregelen als de aanleg van vistrappen. Maar ook in Nederland is al bijna de helft van de geïndexeerde 42 miljoen uitgegeven aan maatregelen, vooruitlopend op de afgesproken openstelling van de Haringvlietsluizen ter herstel van de verbinding van de rivieren met de Noordzee.
Zuid-Holland overweegt financiële claim
Op het ministerie van I&M zijn verschillende brieven binnengekomen van de landen bovenstrooms, alsook vanuit 'Brussel'. Over de inhoud daarvan doet het ministerie geen mededelingen. Woordvoerster Wenneke Koenders van de Zuid-Hollandse gedeputeerde Lenie Dwarshuis verklaart dat de provincie deze week eveneens een brief aan de staatssecretaris laat uitgaan. "Wij hebben grofweg al zo'n 3,5 miljoen geïnvesteerd in maatregelen voor de zoetwatervoorziening in de vorm van grondaankopen. Ook de waterschappen en het drinkwaterbedrijf Evides hebben al geïnvesteerd. Het is voor ons onduidelijk wat de beweegredenen precies zijn van de staatssecretaris, maar wij zullen ons als opdrachtnemer neer moeten leggen als het besluit definitief wordt. Tot dat moment doen we even niets. Wel gaan wij bekijken of wij een claim bij het Rijk neer kunnen leggen."
Brieven aan Den Haag
Bij de Internationale Commissie voor Bescherming van de Rijn in Koblenz wordt ook verbaasd gereageerd op het terugdraaien van het Kierbesluit. Secretaris Ben van de Wetering: "Nederland is als eindpunt van de rivieren altijd de vragende partij geweest om iets aan de verbetering van de waterkwaliteit te doen. Nu doet zich de vreemde situatie voor die precies omgekeerd is, namelijk dat de landen stroomopwaarts Nederland vragen iets te doen." Van de Wetering vertelt dat het voornemen 'niet erg goed valt' bij de bovenstroomse landen en bevestigt dat op 'politiek niveau' brieven aan Den Haag zijn geschreven.
Geen alternatief
Daarnaast zegt hij dat wat de deskundigen, verbonden aan zijn organisatie betreft er ' zeer zware twijfel' bestaat of Nederland überhaupt in staat zal zijn een alternatief te vinden voor het Haringvliet. "Dat alternatief is er wat ons betreft niet en dat is al veel eerder door onderzoek vastgesteld. Er zijn in Nederland drie ingangen voor trekvis: één bij de Afsluitdijk die beperkt functioneert; één bij Rotterdam die redelijk functioneert, want de zalm is daar al gesignaleerd, maar de 'hoofdingang' is en blijft het Haringvliet".
Problemen in gebied zelf
Volgens Van de Wetering heeft terugdraaien van het Kierbesluit tot gevolg dat onvoldoende vissen het systeem in kunnen komen om stabiele, zichzelf in stand houdende vispopulaties bovenstrooms in kleine riviertjes te bereiken. Op die locaties hebben andere landen al fors geïnvesteerd om geschikte paaiplaatsen te realiseren. Overigens zijn volgens Van de Wetering vooralsnog geen claims ingediend bij Den Haag.
Kier geen mineur onderwerp
Natuurmonumenten heeft zich, mede namens andere natuurorganisaties en de sportvissers, rechtstreeks tot 'Brussel' gewend met het verzoek om de Nederlandse regering tot de orde te roepen. Belangenbehartiger Björn Van der Boom van Natuurmonumenten spreekt van een 'onbegrijpelijke maatregel'. Hij heeft sterk de indruk dat 'lokaal verzet' van een klein aantal agrariërs tegen maatregelen langs het Haringvliet, zoals de aanleg van zoetwaterkanalen, debet is aan het terugdraaien van het Kierbesluit. "Als je ziet wat er al is geïnvesteerd, dan is de budgetoverschrijding met 6 miljoen een vreemd argument. Ik heb begrepen dat het nu nog gaat om de aankoop van hooguit 3 hectare grond."
Volgens Van der Boom toont Nederland zich hiermee een onbetrouwbare verdragspartner. "Het 'kiertje' lijkt een mineur onderwerp, maar het gaat wel om de integrale kwaliteit van de Rijn en Maas en de afspraken die daarover internationaal zijn gemaakt, de afgelopen tien tot twintig jaar."
Maandag behandeling in Tweede Kamer
Aanstaande maandag komt het onderwerp over het Kierbesluit aan de orde tijdens het MIRT-overleg in de Tweede Kamer. Alle ogen zijn daarbij gericht op staatssecretaris Atsma. GroenLinks en D66 willen in ieder geval dat het Kierbesluit gewoon wordt uitgevoerd.
Bron: Waterforum.net
Lees ook: