Minister Schultz van Haegen heeft de Tweede Kamer op 20 juni per brief op de hoogte gesteld van het voornemen van het kabinet om in 2018 de Haringvlietsluizen op een kier te zetten.
De Haringvlietsluizen zijn sinds de afsluiting van het Haringvliet in 1970 een grote barrière voor de migrerende vissoorten. Dit komt omdat er door de Haringvlietdam een abrupte overgang tussen zoet en zout water is ontstaan. Ook hebben vissen moeite om vanuit zee naar binnen te zwemmen doordat de sluizen bij vloed meteen helemaal dicht gaan.
Trekvissen als (glas)aal, zalm, zeeforel, fint, houting en spiering hebben moeite om tegen de krachtige spuistroom te zwemmen en net als de stroming minder wordt en door de vloed zelfs zou omkeren, gaan de sluizen dicht. Aan de andere kant hebben vissen die naar zee willen grote moeite om in het stilstaande water van het Haringvliet de uitgang naar zee te vinden.
Zalm en steur
Uit onderzoek dat in opdracht van Sportvisserij Nederland in 2010 en 2011 was verricht, bleek van jonge zalmpjes die vanuit de Maas het Haringvliet hadden bereikt, slechts een paar procent via de Haringvlietsluizen de Noordzee te bereiken. De rest verdwaalde en viel waarschijnlijk ten prooi aan roofvissen en visetende vogels. Uit onderzoek dat in 2012 door het WNF in samenwerking met Sportvisserij Nederland met steuren werd uitgevoerd, bleken alle vissen voor de omweg via de Rotterdamse haven en de Nieuwe Waterweg te kiezen. Het Haringvliet en de Haringvlietsluizen worden door steuren blijkbaar gemeden.
Het vorige kabinet had om diverse redenen (bezuinigingen en de vrees voor verzilting) in 2010 besloten het zogenaamde 'kierbesluit' niet uit te voeren, maar werd onder druk van de buurlanden, natuurorganisaties en Sportvisserij Nederland door de Tweede Kamer teruggefloten. In Duitsland, België, Frankrijk en Zwitserland is namelijk heel veel geld geïnvesteerd in programma's om trekvissen als de zalm weer in de Rijn en de Maas terug te krijgen. Ook Nederlandse waterschappen investeren veel om Nederlandse beken weer optrekbaar te maken.
In 2000 had Nederland al internationaal de belofte gedaan om de Haringvlietsluizen gedeeltelijk open te zetten om de vismigratie te bevorderen. Sindsdien is datum waarop de sluizen op een kier zouden worden gezet, telkens verschoven. Door de binnenlandse en buitenlandse politieke druk kwam de regering in 2011 toch op haar besluit terug om de sluizen niet gedeeltelijk open te zetten. Bovendien bleken er geen goede alternatieven voor het gedeeltelijk openzetten van de Haringvlietsluizen te bestaan.
75 miljoen euro
Voor de uitvoering van dit 'kierbesluit' bleken de benodigde gelden echter niet beschikbaar. Dat probleem lijkt nu te zijn opgelost en de regering is voornemens om uiterlijk in het voorjaar van 2014 een overeenkomst te ondertekenen waarin het Kierbesluit en de financiering worden geregeld. De totale kosten zullen waarschijnlijk 75 miljoen euro bedragen, waarvan al vele miljoenen zijn uitgegeven. Hoofdmoot zal in beslag worden genomen door de verplaatsing van de innamepunten voor zoet water en de aanleg van een zoetwaterleiding. Dit is door het opdringen van brak water in het Haringvliet noodzakelijk. Mede daardoor zullen de sluizen pas in 2018 gedeeltelijk open kunnen worden gezet.
Lees ook: