Ton van der Spiegel over het belang van training en sociale veiligheid in de hengelsport. Ton van der Spiegel ademt hengelsport. Al sinds zijn studententijd is hij actief binnen de sport, aanvankelijk als vrijwilliger en later ook als professional. Als visserijbioloog werkte hij jarenlang op het snijvlak van water, vis en mens. Nu zet hij die kennis en ervaring in als voorzitter van hengelsportvereniging GHV Groene Hart in Den Haag. ‘Het is mooi dat mijn beroep en hobby zo samenkomen. Alles wat ik in mijn loopbaan heb geleerd, kan ik hier gebruiken om de sportvisserij verder te brengen.’
Een vereniging met verantwoordelijkheid
Als voorzitter houdt Ton zich bezig met van alles: van het organiseren van activiteiten voor jeugd en ouderen tot het bewaken van visrechten en het stimuleren van verantwoord omgaan met vis en water. Maar één thema staat voor hem steeds centraler: sociale veiligheid. ‘Een hengelsportvereniging is niet alleen een plek om te vissen. Het is een gemeenschap waar mensen zich veilig en welkom moeten voelen. Scholing voor vrijwilligers speelt daarin een cruciale rol.’
Meerwaarde van trainingen VIScoach en VISmeester
Bij GHV Groene Hart hebben inmiddels zo’n twintig vrijwilligers de VIScoach-training gevolgd, een deel zelfs aangevuld met de opleiding tot VISmeester. Dat is volgens Ton geen toeval. ‘We moedigen het actief aan. Zeker wie met jeugd, ouderen of mensen met een beperking aan de slag gaat, moet goed voorbereid zijn. Vrijwilligers vinden dat zelf ook belangrijk. Ze voelen de verantwoordelijkheid en zien de training vaak als waardevolle investering in hun rol.’
De reacties zijn positief. Vrijwilligers komen enthousiast terug van de bijeenkomsten en zetten hun nieuwe kennis meteen in bij activiteiten. Ook ouders en kinderen merken het verschil. ‘Ik kreeg eens een bericht van een vader wiens zoontje net had meegedaan aan een jeugdactiviteit. Onderweg naar huis zei hij: ‘Dit zijn de liefste coaches die ik ooit heb meegemaakt.’ Zo’n opmerking raakt je. Het laat zien hoe groot de impact van goed opgeleide vrijwilligers kan zijn.’
Combinatie van training en VOG als basis
Naast scholing vindt Ton het vanzelfsprekend dat vrijwilligers een Verklaring Omtrent Gedrag aanvragen en de gedragscode onderschrijven. ‘Samen met de training vormt het een stevig fundament. We leren vrijwilligers bovendien om elkaar aan te spreken als iets niet goed gaat. Zo ontstaat er sociale controle en versterken we samen het gevoel van veiligheid.’
Meer binding door scholing
Volgens Ton heeft scholing nog een fijn voordeel: het vergroot de betrokkenheid bij de vereniging. ‘Bij hengelsportverenigingen zijn leden vaak minder sterk gebonden dan bij teamsporten als voetbal of volleybal. Scholing en gezamenlijke activiteiten zorgen voor meer verbinding. Vrijwilligers voelen zich serieus genomen en dragen dat enthousiasme weer over op de leden.’Die gebondenheid blijkt ook uit de vele activiteiten die GHV Groene Hart organiseert. Vanuit het clubhuis aan het water worden avonden en workshops opgezet, maar ook buiten de deur vinden evenementen plaats, zoals streetfishing in de stad of een jeugduitje aan het strand. ‘Juist dan is scholing belangrijk. Je moet erop kunnen vertrouwen dat begeleiders weten wat ze doen en dat ook dan de veiligheid gewaarborgd is.’
Een oproep aan andere verenigingen én vrijwilligers
Ton benadrukt dat scholing niet alleen iets is voor grote verenigingen. ‘Ook kleine clubs kunnen er veel profijt van hebben. Het maakt je sterker, je trekt nieuwe vrijwilligers aan en je krijgt waardering vanuit de omgeving. Wij merken dat zelfs de gemeente ons beter weet te vinden omdat we dit zo goed geregeld hebben.’
Zijn boodschap aan andere bestuurders is duidelijk: ‘Wacht niet af. Neem contact op met je federatie of met Sportvisserij Nederland en maak gebruik van de opleidingsmogelijkheden. Het geeft echt een extra dimensie aan je vereniging. Achteraf zou ik niet meer zonder kunnen bedenken hoe we het hadden moeten doen.
En ben je zelf als vrijwilliger actief binnen een hengelsportvereniging? Meld je dan aan voor een scholing als VIScoach, VISmeester of de basiscursus VISinstructeur. Het geeft je meer kennis en vertrouwen én het helpt je vereniging vooruit. Het maakt de sport niet alleen leuker, maar ook veiliger voor iedereen.’