VISionair no. 76 staat weer vol met wetenswaardige artikelen over trekvissen, deltabaarzen, baarzen, meivis, kopvoorn, baars en visserijkundig onderzoek en nog veel meer....
Voorwoord: Lefgozers, powergirls en bangebroekjes
Wanneer je goed zoekt kun je in ons land ongeveer 75 verschillende soorten zoetwatervis aantreffen. Ruim 50 soorten zijn inheems of ingeburgerd en de rest valt (nog) in de categorie exoot. Dit zijn stuk voor stuk vissoorten waar vissers, biologen en beleidsmakers veel over denken te weten. Toch valt die kennis van vissen, ondanks de gereedschapskist vol met geavanceerde onderzoekstechnieken die ons ter beschikking staat, eigenlijk wel tegen. Wat vis betreft bestaan er waarschijnlijk meer vragen dan antwoorden.
Trekvis vindt de kier
Sinds 2019 staan de sluizen tussen het Haringvliet en de Noordzee wat vaker open, ook bij hoogwater.
Door dit zogeheten ‘Kierbesluit’ weten in ieder geval Noordzeehoutingen het achterland al wat beter te bereiken, ziet onderzoekster Melanie Meijer zu Schlochtern van Wageningen Marine Research.
In onze handen door onze vingers: Atlantische forel en zoetwaterparelmossel
Afgelopen twee jaar reisde filmer en fotograaf Arthur de Bruin door Europa voor de fotoserie ‘In onze handen door onze vingers’. Staat de zoetwaternatuur in Europese rivieren onder druk zoals blijkt uit recente rapporten? Wat zie je als je je duikbril opzet en je blik naar onder de waterlijn verplaatst? In deze serie duik je mee op zoek naar de vissoorten die in de knel komen en vraag je je af: hebben we het nog in onze handen, of glipt het door onze vingers?
Deltabaarzen onder de loep
Tweejarig onderzoek naar migratie, groei en genetica van start.
In de Nederlandse Deltawateren lijken baarzen opvallend groter te worden dan in andere wateren. Hoewel de baars een algemeen voorkomende vissoort is, is er relatief weinig bekend over het gedrag en leefwijze van Perca fluviatilis. Dit is de aanleiding voor een state-of-the-art visonderzoek waarin sport- en beroepsvissers sleutelrollen vervullen.
Meivis
Historische bronnen van de Nederlandse riviervisserij noemen de elft (Alosa alosa) vaak ‘meivis’ (meivisch). Ook wel aangeduid als “groote meivisch”, dit ter onderscheid van de fint die meestal wat later in het voorjaar in de rivieren begon te verschijnen.
Kopvoorn
De kopvoorn (Leuciscus cephalus) is een karperachtige die kan worden aangetroffen in helder, zuurstofrijk stromend water. Het is een karperachtige die vaak wordt verward met de winde, maar heeft ook wel wat weg van een graskarper. Tot halverwege de 20e eeuw kwam de kopvoorn algemeen in de Maas en andere grote rivieren voor. Door watervervuiling en verslechtering van de leefomgeving ging de soort achteruit. Sinds de jaren 80 lijkt er sprake te zijn van herstel.
Baars kleurrijke rover met karakter
Het is een icoonsoort in onze zoete wateren: wijdverspreid, robuust en buitengewoon goed aangepast aan uiteenlopende omstandigheden. Al sinds de 18e eeuw staat deze vis in de belangstelling van wetenschappers. Met zijn karakteristieke uiterlijk, indrukwekkende jachttechniek en bijzondere paaiwijze is de baars een soort die blijft verrassen.
Voor vis en viswater
Kort Advies als basis voor een gezond viswater
Hengelsportverenigingen met vragen over hun viswater kunnen terecht bij de regionale federaties of op ons kantoor in Bilthoven. De vragen zijn meestal divers en lopen uiteen van waar de vereniging vis kan bestellen tot ‘we zitten met de handen in het haar en weten niet wat we moeten doen met ons viswater.’ Dan kan het zogenaamde Kort Advies een oplossing bieden.
Leven van de natuur
Zes generaties lang leefde de familie Vos van wat de natuur rond het Zuidlaardermeer te bieden had. Palingvisser en -roker Mans Vos is de laatste: “In deze regio zie ik geen toekomst meer in de beroepsvisserij. Mijn kinderen werken in de zorg en dat is maar beter ook."
Waterkracht in Nederland: de kaarten opnieuw geschud
Waterkrachtcentrales (wkc’s) leveren niet alleen energie, maar brengen ook ernstige schade toe aan de visstand en vismigratiemogelijkheden, zo blijkt uit meerdere onderzoeken. Als ‘advocaat’ van de vis raakte Sportvisserij Nederland
verwikkeld in een hevige juridische strijd met diverse partijen die betrokken zijn bij de bouw en exploitatie van wkc’s.
Vis van de liefde: De literaire evolutie van cyperinus carpio
De wetenschappelijke naamgeving voor de karper, Cyprinus carpio, heeft een uitgebreide geschiedenis die twee millennia beslaat. Onze taalkundige tijdreis begint bij de oude Grieken.
Snoekbaars op vetvrij papier
Toen ik als student biologie in 1977 stage ging lopen op het Limnologisch Instituut aan het Tjeukemeer, was net het jaar ervoor de ‘Beschikking uitkoop visrechten’ van kracht geworden, ook wel de splitsing van de visrechten genoemd. In de haven van Oosterzee lag een gloednieuwe kruiser van visser Poepjes, die gebruik had gemaakt van deze regeling. Ook de overige beroepsvissers in Friesland waren uitgekocht en de rechten gingen naar de sportvisserij.
Bron: VISioniar no. 76, juni 2025