Vis & water

Wist je dat: giftige eieren

4653
28 mrt 2018

Viseieren vormen een aantrekkelijke, voedzame hap en staan dan ook bij veel waterbewoners op het menu. Vissen hebben daarom verschillende strategieën ontwikkeld om de overleving te optimaliseren. Zo produceert de baars eistrengen met antipredatie-stoffen.

Zodra het viseitje is gelegd, loopt dit gevaar. Bijvoorbeeld om te worden opgegeten door kuitrovers (onder meer vissen, kreeften en krabben). Om de overlevingskansen van het broed zo groot mogelijk te maken, passen vissen verschillende strategieën toe. De ene soort produceert bijvoorbeeld heel veel eieren en calculeert een hoge sterfte in (karper), terwijl de andere soort juist inzet op veel minder eieren maar deze wel met hand en tand bewaakt (snoekbaars). De baars heeft een wel heel bijzondere vorm van anti-predatie aanpassing ontwikkeld. Deze vissoort produceert strengen waarin de eieren met een kapsel worden omhuld. Die worden niet bewaakt maar toch met rust gelaten door predatoren zodat een hoog uitkomstpercentage wordt bereikt.

Giftig en afwerend

Uit onderzoek is gebleken dat de eistrengen van baarzen giftige en consumptie afwerende stoffen bevatten. Dit betreft stoffen als piperidine – dat in zwarte peper en in het gif van rode mieren zit – en complexe eiwit-koolhydraatverbindingen die fungeren als anti-nutriënten. Deze stoffen in de eistrengen zorgen voor anti-predatie. Ook de fysieke structuur van de strengen draagt bij aan de bescherming van de eieren. Tijdens proeven kregen kreeften en zwartbekgrondels baarseieren voorgeschoteld. Deze predatoren proefden wel van de eistrengen, maar lieten deze al na één poging verder ongemoeid. Eieren die waren losgemaakt van de streng, werden echter wel geconsumeerd.

Geen windeieren

Desondanks zijn er maar heel weinig vissoorten die eistrengen produceren. Een mogelijke verklaring dat deze succesvolle aanpassing zo weinig navolging heeft gekregen, is dat de energetische kosten van de productie van eistrengen hoog tot zeer hoog zijn. De afschrikkende smaak en structuur van zijn broed legt de baars in ieder geval geen windeieren: de baarspopulatie lijkt in veel Nederlandse wateren toe te nemen. Een interessante hypothese hierbij is dat de invasieve, massale opkomst van de zwartbekgrondel (mede) verantwoordelijk is voor een toegenomen predatie op viseieren (brasem, blankvoorn), maar daarbij de baars ongemoeid laat. Een ogenschijnlijk klein verschil in eetbaarheid van eieren, zou dus een wezenlijke bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling en verandering van de samenstelling van visstanden.

Bron: Hét VISblad


Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.