Vis & water

Visionair no. 56 verschenen

2666
29 jun 2020

Visionair no. 56 staat ook deze keer weer keer vol met informatie en nieuws over de biologie en het beheer van vissen. Zo lees je over de Vismigratierivier Afsluitdijk, hightec e-DNA onderzoek, benoeming van Tom Buijse als hoogleraar zoetwatervisecologie, paaimigratie van de zeeprik, herstel van de riviertrekvis barbeel, hoogleraar Gert Flik over pijnbeleving bij vissen en nog veel meer.

Nog geen week nadat het vorige nummer van Visionair naar de drukker was verstuurd, gooide Covid-19 roet in het eten en werd de intelligente lockdown ingesteld.

Nogal vervelend omdat een behoorlijk deel van dat nummer was gewijd aan het symposium ‘Nederland weer vol met vis’ – dat op 16 april zou plaatsvinden – en aan de World Fish Migration Day (WFMD) die een maand later stond gepland.


Vis door de dijk: vismigratierivier Afsluitdijk: natuur-inclusieve passage tussen Wad en IJsselmeer

Natuurorganisaties, vissers en overheden werken samen aan een wereldwijd uniek concept op de Afsluitdijk: de Vismigratierivier. Door de permanente 'open' verbinding tussen de zoute Waddenzee en het zoete IJsselmeer kunnen verschillende trekvissoorten weer hun paai- en leefgebieden bereiken.


De inlaat van de vismigratierivier gaat dwars door de Afsluitdijk heen.

eDNA: game changer voor KRW-vismonitoring?

Sinds 2013 vindt in Nederland onderzoek plaats naar de toepassing van eDNA-metabarcoding voor de Kaderrichtlijn Water-vismonitoring. De resultaten zijn veelbelovend: deze hightech-methode detecteert meer soorten waarbij zelfd de eDNA-verhoudingen tussen aanwezige soorten onderling te meten zijn.

                              Grote vissoorten laten relatief weinig DNA-sporen in het water achter.

Nuchter kijken naar visbestanden; Tom Buijse benoemd tot bijzonder hoogleraar zoetwatervisecologie

Deltares-onderzoeker Tom Buijse is op 1 april benoemd tot buitengewoon hoogleraar zoetwaterecologie bij Wageningen University & Research. Deze nieuwe leerstoel is op initiatief van Sportvisserij Nederland tot stand gekomen en wordt gesteund door Deltares, STOWA en Rijkswaterstaat.

                                Tom Buijse wil als wetenschapper graag nuchter naar de effectiviteit van vistrappen en andere visgerichte maatregelen kijken.

Keienkussers op vrijersvoeten; Paaimigratie van de zeeprik

Een beetje een rare snuiter is het wel, de zeeprik, (Petromyzon marinus). Met zijn slangachtige uiterlijk, ronde bek en het ontbreken van schubben en vinnen doet hij niet eens visachtig aan. Wie zich echter verder verdiept in deze kaakloze bloedzuiger, wordt al snel gegrepen door zijn fascinerende levenswijze.


De zuigmond van de zeeprik is voorzien van puntige tanden die hij gebruikt om de flank van de gastheer te openen en daarmee toegang te krijgen tot bloed en weefsel.

Scherp gebeente jaagt vrees aan

Vissen zijn merkwaardige dieren, vanuit ons zoogdierenstandpunt gezien. Ze leven onder water en hebben schubben, kieuwen en scherpe graten. Dat wil zeggen de meeste vissen, want er zijn er ook die schubloos zijn, kraakbeen hebben of zich zwierig over het land verplaatsen.


Het zijn vooral graten die de mens angst aanjagen.

Olijfgroene torpedo's

Tussen 1945 en 1980 verdween de barbeel, Barbu barbus, bijna uit het Nederlandse water. Alleen in de Grensmaas en de Limburgse Roer handhaafden zich kleine restpopulaties.

Sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw gaat het met de barbeel weer beter en wordt hij steeds vaker in rivieren als de Waal, Rijn en IJssel aangetroffen. Hoewel er geen harde bewijzen voor zijn, lijkt het herstel van deze fraaie riviertrekvis het gevolg van een betere waterkwaliteit en het herstel van paai- en opgroeigebieden.

Barbelen vormen geen scholen maar wel vaak kleine groepen met individuen van dezelfde lengte.

Vissen in het verleden; Wat vissen in kunst ons kunnen vertellen

Naturalis en Leiden University Centre for the Arts in Society zijn een onderzoeksproject gestart om vissen op vroegmoderne schilderijen te determineren. Burgers helpen mee.


Uit diverse schilderen blijkt dat de karper vroeger een belangrijke consumptievis was. (Clara Peeters Visstilleven met een boeketje bloemen, ca. 1615)

Vissen zijn geen mensen; "Reacties van vissen zijn waarschijnlijk  meer reflexmatig".

Dertig jaar wetenschappelijk onderzoek heeft ons beeld van vis veel completer gemaakt, zegt hoogleraar Gert Flik.
We snappen beter hoe stress ingrijpt in het leven van vissen. Een gesprek over onderzoek, pijnbeleving, omgang met vis, de visstand en het ontspannen aan de waterkant. “Zoals wij schadelijke prikkels verwerken en interpreteren als pijn – het is de vraag of vissen dat
überhaupt kunnen.”


Vissen zijn boeiende dieren die complex gedrag vertonen.

Zeeuwse vissen in beeld; Vissenatlas Zeeland beschrijft 177 vissoorten.

Hoewel vissen al decennialang een populaire diergroep vormen voor sportvissers, duikers en andere natuurliefhebbers in Zeeland, ontbrak een atlas over de vele vissoorten die je in en langs deze provincie kunt tegenkomen. Met het verschijnen van 'Vissen in Zeeland' – in mei van dit jaar – is daar verandering in gekomen.


Gehoornde slijmvissen profiteren hoogstwaarschijnlijk van een opwarmend klimaat.

Tuna Wars; Verbeten strijd om de tonijn

Tien jaar geleden schreef journalist en onderzoeker Steven Adolf al eens een boek over de blauwvintonijn. Nu ligt de opvolger Tuna Wars in de winkel. De strekking: het gaat voorzichtig de goede kant op met de populatie, maar zoals de blauwvintonijn al eeuwen geleden hele beschavingen kon bezighouden, zijn ook nu nog enorme economische belangen met deze iconische vissoort gemoeid. Dat geldt voor alle tonijnsoorten in de wereldzeeën.


Dankzij een duurzaam management gaat het iets beter met de blauwvintonijn.

Visvriendelijk beheer en onderhoud

In 2021 worden voor de KRW-planperiode 2022-2027 nieuwe stroomgebiedsplannen en bijhorende maatregelenprogramma’s vastgesteld. In een serie van drie artikelen geeft Sportvisserij Nederland haar visie op de komende planperiode.
In dit laatste artikel staat visvriendelijk beheer en onderhoud centraal.


Natuurvriendelijke oevers vormen een belangrijk opgroeigebied van vissen.


Abonnement


Visionair is een glossy magazine over biologie en beheer van vissen (www.invisionair.nl). Een belangrijk deel van de artikelen wordt geschreven door visdeskundigen werkzaam bij universiteiten en onderzoeksinstellingen.

Naast de inhoud van de artikelen is er veel aandacht besteed aan de lay out, vooral de vaak prachtige foto's zullen de lezer nog dichter bij de ongrijpbare onderwaterwereld brengen.


Gerelateerde berichten
05 apr 2020 Vliegende schotels voor vissen: Smart Vislift winnaar Waterinnovatieprijs 2019 2646 Eind 2018 plaatste ontwerper John van Boxel zijn eerste Smart Vislift in een polderwetering in Almkerk. De eerste maanden woonde hij zowat naast het witte, ufo-achtige ding. De resultaten van de vispasssage nieuwe stijl – meer dan 10.000 visbewegingen – blijken na ruim een jaar ongekend. Van Boxel won er de Waterinnovatieprijs 2019 mee. De waterschappen staan in de rij. 03 apr 2020 Steurvangsten door de jaren heen 4660 Terwijl de visstand in de Nederlandse rivieren sterk is verbeterd en voortdurend hard wordt gewerkt aan het bevorderen van natuurlijke processen en het herstel van een natuurlijke rivierdelta, valt er nog veel winst te behalen. Een aantal karakteristieke riviervissen, waaronder een ware gigant, is nog steeds niet teruggekeerd: Europese steur. 01 apr 2020 Uitgedamd: World Fish Migration Foundation maakt zich sterk voor vrije migratiezones 2579 Migrerende vissen hebben het moeilijk. Voortdurend botsen ze op tegen dammen, stuwen, sluizen en andere obstakels. Nadat er zo’n twintig jaar geleden aandacht kwam voor hun problematiek en in Nederland de eerste vispassages werden gebouwd, volgde in 2014 de oprichting van WFMF, de stichting die wereldwijd steun biedt bij het omzeilen of opruimen van dergelijke obstakels. Wat is er sindsdien bereikt? 31 mrt 2020 Visionair 55 verschenen 2790 Deze week viel Visionair nummer 55 in de bus. In deze uitgave staan weer veel artikelen over de biologie en het beheer van vissen. In dit bericht een overzicht van wat je in het blad kunt verwachten. 24 dec 2019 Visioniar no. 54 is uit! 3128 Visionair no. 54 is uit! Hij staat weer boordevol met interessante artikelen over:

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.