Toestand aal blijft zeer kritiek

8483
21 jan 2013

Aalbiologen onder de paraplu van de ICES – een internationale, wetenschappelijke raad voor onderzoek en advies – blijven zeer bezorgd over de toestand van de aal. Het aalbestand bevindt zich namelijk op een historisch dieptepunt. Vergaande maatregelen zijn daarom noodzakelijk voor de instandhouding van de soort.

Voor het Noordzeegebied wordt de hoeveelheid jonge aal, graadmeter voor de voortplanting, geschat op minder dan 1% in vergelijking met de periode 1960-1980. Deze schatting is gebaseerd op onderzoek naar het aalbestand in de aan de Noordzee grenzende landen. Voor de andere Europese landen ligt de hoeveelheid jonge aal op circa 5%. Dat lijkt minder ernstig, maar ook dit cijfer is een dieptepunt. De aalbiologen dringen daarom aan op vergaande maatregelen om de sterfte door menselijke invloeden (vervuiling, waterkrachtcentrales en visserij) naar nul te brengen.

Nederland: sterke afname aalbestand

In het kader van de Europese Aalverordening rapporteert Nederland ook jaarlijks over de toestand van de aal. Uit de cijfers van IMARES, het Nederlandse instituut voor visserijonderzoek, blijkt dat de intrek van glasaal sinds 1980 een sterke daling vertoont en de laatste 10 jaar onveranderd laag is: nog maar enkele procenten van het vroegere niveau. Cijferreeksen voor de ‘rode aal’ (opgroeiende aal) van de Waddenzee en het IJsselmeer vertonen hetzelfde beeld. De situatie in het rivierengebied is niet eenduidig.

In de bovenrivieren nemen de aantallen alen sinds 1998 af, in het gebied van de benedenrivieren lijkt deze trend echter (nog) niet aanwijsbaar.

Aal wordt groter

Waar de alen in aantal afnemen, neemt de gemiddelde lengte toe. Dit komt door een bijzondere eigenschap van de aal. Alen groter dan 45 cm ontwikkelen zich tot vrouwtjes, kleinere alen worden mannetjes. Het lijkt erop dat de aal zelf ‘merkt’ dat de stand afneemt en de soort het tij probeert te keren door relatief meer vrouwtjes te ontwikkelen. Die produceren immers de eieren die met de voortplanting in de Sargasso Zee voor meer nageslacht zouden moeten zorgen.

Uit de cijfers blijkt echter niet dat dat lukt. Een reden te meer voor zorg om het voortbestaan van deze soort, zoals ook de ICES duidelijk aangeeft.

Nog geen effect

De onderzoekers van IMARES hebben aan de hand van de beschikbare gegevens ook berekend wat het Nederlandse aalbeheerplan – met herstelmaatregelen voor de aal zoals de gesloten tijd voor de beroepsvisserij en de terugzetplicht voor de sportvisserij – voor effect heeft gesorteerd.

Volgens de Aalverordening zou ruim 4.000 ton aal uit de Nederlandse wateren moeten uittrekken om een bijdrage te leveren aan de instandhouding van de soort. De teller blijft volgens een ruwe schatting echter steken op 480 ton, circa 12% van de beoogde hoeveelheid. Sinds 2008, toen dit 11% bedroeg, is er dus niet of nauwelijks sprake van een verbetering.

Aan het eind van dit jaar zal de Europese Commissie een verslag over alle Europese aalbeheerplannen en de toestand van de aal uitbrengen. Daarna is ‘Brussel’ aan zet. Duidelijk is wel dat er voor zowel Nederland als voor andere Europese landen nog veel werk aan de winkel is om de aal voor uitsterven te behoeden.

Paling over de dijk

Sportvisserij Zuidwest Nederland en Sportvisserij MidWest Nederland hebben eind vorig jaar deelgenomen aan het pilotproject Paling over de dijk. Hierin hebben zij samen met beroepsvissers, visstandbeheer commissies, waterschappen, provincies en het Ministerie van EL&I van september tot december ruim 4.600 palingen over de dijk gezet die bij hun trektocht naar zee op waterbarrières stuitten.

Door bij elf gemalen de vissen te vangen en ze achter de barrières weer uit te zetten, willen de partijen een bijdrage leveren aan de verbetering van de palingstand in Nederland. Bij elf gemalen werd in 2012 paling over de dijk gezet.

-> Lees al het nieuws over de aalproblematiek

Er zijn geen gerelateerde berichten.

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.