Donaugrondels veroveren West-Europa

11514
22 mei 2013

De zwartbekgrondel en Kesslers grondel hebben inmiddels ook in Nederland veel terrein veroverd. De snelheid waarmee deze exoten hun verspreidingsgebied vergroten, is buitengewoon hoog.

Rond 1997 waren de grondels in de Donau nog niet verder opgerukt dan Belgrado. In 2004 passeerden zij Regensburg aan de bovenloop, in 2006 de Main, zijrivier van de Rijn en in 2009 werd de Niederhein en Nederland bereikt. De opening van het Rijn-Main-Donaukanaal was heeft de noordwestelijke invasie ongetwijfeld versneld. Visstandonderzoek bij Wesel toonde aan dat Kesslers grondel daar in 2012 50-70% van het visbestand uitmaakt, de zwartbekgrondel 10 -25%.


Zwartbekgrondel


Kessler's grondel

De grondels zijn in de Rijn niet alleen stroomafwaarts, maar ook stroomopwaarts gemigreerd. De visfauna van de Rijn bij Basel bestaat nu ook voor circa 50% uit grondels. De Donau in Oostenrijk bereikte onlangs een populatiedichtheid van 435 grondels per 100 meter oeverlengte.

Impact

In de Duitse Rijn lijken de grondels zich vooral te voeden met eveneens uit het gebied van de Zwarte Zee afkomstige macrofauna. Dat deze invasieve uitbreiding van de grondels impact heeft op de leefmogelijkheden van onder meer andere vissoorten, ligt wel voor de hand. Maar feitelijke kennis ontbreekt. Dat geldt ook voor mogelijk geschikte predatoren. Grotere aal zou wel een geschikte kandidaat zijn, maar het aalbestand is dramatisch afgenomen.

Massaal

Over de oorzaken van de snelle invasie wordt gespeculeerd, maar vaarwegverbindingen, kanalisatie van rivieren met grondelvriendelijke steenachtige oevers en opwarming van het rivierwater (bijv. door koelwater) zijn belangrijke kandidaten. Verwacht wordt dat de grondels zich de komende tijd snel verder en tamelijk massaal in veel Nederlandse wateren zullen uitbreiden. De toekomst zal leren welke gevolgen dit heeft.

Simpele maatregelen om het grondeltij te keren liggen niet voor het oprapen. Vanuit biologische wetmatigheden mag echter wel worden verwacht dat na aanvankelijke pieken, de grondelbestanden op een lager niveau zullen stabiliseren. Maar weer verdwijnen is erg onwaarschijnlijk.

Bronnen:

  • Knosche, R. (2013). Zum Grundelproblem. Fischer & Teichwirt 5/2013: 182.
  • Bocherding et.al. (2012). Non-native Gobiid species in the lower river Rhine (Germany): recent range extensions and densities. J. Appl. Ichthyol. 27 (1): 153-155.

Lees ook:

Er zijn geen gerelateerde berichten.

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.