Migratie van glasaal in zee: van maan tot magneet

2004
21 sep 2022

Over het gedrag en de leefwijze van glasaal in zee is nog veel onbekend. Bekend is wel dat na de metamorfose van larve tot glasaal op de helling van het continentaal plat, de glasaaltjes richting estuaria en riviermondingen migreren.

Hierbij is sprake van een dynamische omgeving, met talrijke gradiënten in diepte, zoutgehalte en stromingen. De migratie van de glasaal is onder deze condities een complex biologisch fenomeen en stelt hoge eisen aan het oriëntatievermogen.

Uit een compilatie van onderzoeksgegevens, blijkt dat de glasaal hierbij verschillende prikkels en zintuigen gebruikt, zowel in de ruimte als in de tijd. Op iedere ‘stap’ van de reis, gebruikt de glasaal een combinatie van waarnemingen, gerelateerd aan de heersende fysische en hydrologische kenmerken.

Het vermogen om zich te oriënteren is zowel flexibel als adaptief. Voor de migratie maakt de glasaal gebruik van oriëntatie op de maan, het aardmagnetisch veld, chemische signaalstoffen (geurstoffen, zout) en rheotaxis (stroming, getij).

Oriëntatie op de combinatie van de maan en het magnetisch veld domineert in het eerste deel van de reis. In het middendeel vooral geurstoffen en het magnetisch veld en nabij het estuarium de combinatie van geurstoffen, rheotaxis (stroming, selectief getijdetransport) en imprenting van het magnetisch veld.

Glasaaltjes bezitten een inwendig kompas, waarmee zij bijv. ook de magnetische richting van getijstromen kunnen bepalen en inprenten. Ook beschikken zij al over een goed ontwikkeld reukorgaan, waarmee zij geurstoffen uit het zoete water al in de zee kunnen waarnemen. 

Door voortdurend de combinatie van meerdere signalen te detecteren, weet de glasaal waar hij/zij zich in zee bevindt en in welke richting de migratie richting het zoete water moet worden voortgezet.

Bron: Cresci, A. (2020). A comprehensive hypothetis on the migration of european glass eels (Anguilla anguilla). Biol. Rev. 2020 000-000 (open access).
Gerelateerde berichten
10 nov 2021 ICES-advies bedreigde aal aangescherpt 2394 Begin november heeft ICES haar wetenschappelijk advies over de vangstmogelijkheden voor Europese aal voor 2022 gepubliceerd: ‘nulvangsten in alle habitats’. Het sinds 2003 geldende advies – ‘houd alle sterfte door menselijk handelen zo dicht mogelijk bij nul’ – is daarmee fors aangescherpt. 03 feb 2021 Glasaalmonitoring 2021: vrijwilligers gezocht 2285 Voor het eerst in de geschiedenis werden afgelopen jaar langs de volledige Nederlandse kustlijn intrekkende glasalen (jonge palingen) geteld. De meer dan tweehonderd vrijwilligers leverden belangrijk werk, want dankzij de data die zij verzamelden weten we nu nog beter hoe de paling ervoor staat. Ook voor 2021 worden weer gemotiveerde kruisnetvissers gezocht. 20 jan 2021 Paling blijft zorgenkind 6766 Hoewel in de media regelmatig berichten opduiken dat de palingstand zich zou herstellen, is niets minder waar. Recente cijfers van de Internationale Raad voor Onderzoek van de Zee (ICES) tonen aan dat de toestand van de aal kritiek blijft en herstel nog zeker tientallen jaren kan gaan duren. 22 mei 2020 Maatregelen laten effect zien: glasaaltjes zwemmen door in Scheveningen 3541 20-MEI-2020 - De Europese aal (paling) verkeert nog steeds in kritieke toestand. Daarom werken waterbeheerders, natuurorganisaties, de visserijsector en vrijwilligers met gebundelde krachten aan herstel van de soort. Eén van de belangrijkste maatregelen, het oplossen van blokkades op de trekroute, lijkt in Scheveningen nu zijn vruchten verder af te werpen. 01 mei 2020 Implementatie EU-Aalverordening moet beter 3216 De palingstand bevindt zich ondanks de in 2007 in werking getreden EU-Aalverordening nog steeds in kritieke toestand. De lidstaten van de Europese Unie moeten daarom veel meer werk maken van de implementatie van de maatregelen die het herstel van het bestand bevorderen. Dat is de boodschap van het onlangs verschenen Poseidon-rapport over de paling. 30 aug 2019 Glasaalintrek in 2019 een stuk lager 4209 Vorig jaar werd langs de gehele Nederlandse kust een sterke verhoging waargenomen in de aantallen glasalen (jonge paling). Dit voorjaar waren de aantallen wisselend tussen de verschillende regio’s en kwamen een stuk lager uit dan in 2018.

Om u de beste gebruikservaring te kunnen bieden, gebruiken wij cookies. Voor meer inhoudelijke informatie en het onderscheid die wij hier in maken, verwijzen wij u door naar ons. cookiebeleid.